34. Gheùt Ngöôøi
Tình-caûm gheùt khoâng phaûi laø xaáu, laø toäi. Nhöng ñem tình-caûm aáy daønh cho ngöôøi thì laø moät taùnh xaáu, moät toäi troïng, taïo nguy-cô cho caû mình laãn ngöôøi.
Chuùng ta thích nghe moät baûn nhaïc ñöôïc hoøa-taáu baèng nhöõng nhaïc-cuï khaùc nhau. Tieáng troáng roän-raõ, tieáng keøn, tieáng vó-caàm reùo-raét, tieáng ñaïi hoà-caàm baäp-buøng v.v. Nhöõng thanh saéc khaùc-bieät theâm maøu-saéc cho chuøm hoa aâm-thanh roä nôû trong khoâng-gian.
Trong xaõ-hoäi, loaøi ngöôøi soáng chung vôùi nhau, moãi ngöôøi moät veû nhöng khoâng ñöôïc ... möôøi phaân veïn möôøi. Vaø haønh-ñoäng cuûa ngöôøi naøy thöôøng tröïc-tieáp hay giaùn-tieáp ñeán ngöôøi khaùc. Moái töông-giao, töông-öùng, töông-trôï trong xaõ-hoäi loaøi ngöôøi ñaõ bò tình-caûm gheùt quaäy naùt nhö töông.
Caùi xaáu-xa cuûa con ngöôøi laø muoán ngöôøi khaùc gioáng mình. Heã khoâng gioáng mình, khoâng hoøa-hôïp hình-saéc, tö-töôûng, theá-lôïi laø gheùt. Töø loøng gheùt ñoù maø phaùt ra lôøi noùi chua nhö daám, saéc nhö dao ñeå huûy-hoaïi thanh-danh hoaëc cuoäc soáng cuûa ñoái-phöông cho boõ gheùt.
Trong vaên-hoïc söû Phaùp coù caâu chuyeän ñaïi thi-só Voltaire bò moät teân vaên-só vöôøn J. Freùron gheùt, vieát baøi chöûi-ruûa Voltaire vôùi gioïng vaên baån-thæu, ñoäc haïi. Thi-só Voltaire laøm boán caâu thô haøi-höôùc sau ñaây:
Un jour, au fond d'un vallon,
Un serpent piqua Jean Freùron
Que voulez-vous qui'il arriva?
- Ce fut le serpent qui creva!
Moät hoâm, döôùi moät thung-luõng
Moät con raén caén Jean Freùron.
Ñoá baïn bieát, roài ra sao
- Chính con raén bò cheát queo
Nghóa laø Jean Freùron ñaõ ñeå tình-caûm gheùt bieán thaønh moät loaïi ñoäc hôn caû raén ñoäc nöõa, khieán raén ñoäc phaûi cheát khi caén nhaèm con ngöôøi ñoäc haïi Freùron.
Kinh-Thaùnh moâ-taû mieäng cuûa nhöõng ngöôøi ghen-gheùt: "Hoïng chuùng noù nhö huyeät maû môû ra; duøng löôõi mình ñeå phænh-gaït; döôùi moâi chuùng noù coù noïc raén hoå-mang. Mieäng chuùng noù ñaày-daãy nhöõng lôøi nguyeàn-ruûa vaø cay-ñaéng" (Roâ-ma 3:13-14), ñeå "caõi-laãy, ... hay maùch, gieøm-cheâ" (Roâ-ma 1:30); ñeå "raày-raø, ghen-gheùt, ... noùi haønh, noùi gaàn noùi xa" (II Coâ-rinh-toâ 12:20).
Môøi quiù vò choïn moät ngöôøi naøo mình gheùt cay gheùt ñaéng, giô tay xæa-xoùi chæ-trích. Roài, quiù vò giöõ yeân vò-theá vaø quan-saùt baøn tay quiù vò. Ngoùn tay choû chæ vaøo ñoái-phöông, ngoùn caùi cong xuoáng chæ ñaát, coøn ba ngoùn kia quay laïi chæ ngay vaøo quyù vò. Chæ ngöôøi coù moät maø chæ mình ñeán ba, nhaéc chuùng ta "tieân traùch kyû, haäu traùch nhaân". Chuùng ta cuõng ñaùng gheùt.
Chuùng ta ñöøng laàm-laãn chæ-trích vaø pheâ-bình. Pheâ-bình vaø quôû-traùch "chaúng laøm haïi cho baïn-höõu mình, khoâng gieo sæ-nhuïc cho keû laân-caän mình" (Thi-thieân 15:3), laø phaùt-xuaát töø taám loøng yeâu-thöông vôùi tinh-thaàn xaây-döïng.
Hôõi Cô-ñoác nhaân, chuùng ta haù queân lôøi Kinh-Thaùnh nghieâm-khaéc leân aùn haønh-ñoäng gheùt cuûa chuùng ta daønh cho ngöôøi sao? Lôøi Kinh-Thaùnh phaùn toû-töôøng raèng: "Ai gheùt anh em mình laø keû gieát ngöôøi" (I Giaêng 3:15).
Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng theå chaáp-nhaän töông-giao vôùi ngöôøi coù loøng ghen-gheùt. Ñöùc Chuùa Jeâsus daïy raèng: "Neáu khi naøo ngöôi ñem daâng cuûa leã nôi baøn thôø, maø coøn nhôù laïi anh em coù ñieàu gì nghòch cuøng mình, thì haõy ñeå cuûa leã tröôùc baøn thôø, trôû veà giaûng-hoøa vôùi anh em tröôùc ñaõ; roài haõy ñeán daâng cuûa leã" (Ma-thi-ô 5:23-24). Ngaøi cuõng chaúng muoán töông-giao vôùi ngöôøi noùi doái. "Ví coù ai noùi raèng: ta yeâu Ñöùc Chuùa Trôøi, maø laïi gheùt anh em mình, thì laø keû noùi doái, vì keû naøo chaúng yeâu anh em mình thaáy, thì khoâng theå yeâu Ñöùc Chuùa Trôøi mình khoâng thaáy ñöôïc" (I Giaêng 4:20).
Kinh-Thaùnh cuõng daïy raèng: "Ai gheùt anh em mình, thì ôû trong toái-taêm". Vì côù ñoù, neân ñaõ "laøm nhöõng vieäc toái-taêm, vaø khoâng bieát mình ñi ñaâu, vì boùng toái-taêm ñaõ laøm muø maét ngöôøi" (I Giaêng 2:11).
Chuùng ta chaúng ai muoán mang tieáng laø teân saùt nhaân, laø ñöùa noùi doái, laø con ngöôøi quôø-quaïng, quay-cuoàng trong toái-taêm. Loøng ghen-gheùt ngöôøi caàn ñöôïc hoùa-giaûi. Lôøi Kinh-Thaùnh daïy raèng: "Haõy ñaày-daãy loøng thöông-xoùt, tha-thöù nhau" (EÂ-pheâ-soâ 4:32). Laøm sao chuùng ta coù theå queân lôøi Chuùa Jeâsus daïy: "Caùc ngöôi coù nghe lôøi phaùn raèng: Haõy yeâu ngöôøi laân-caän, vaø haõy gheùt keû thuø mình. Song ta noùi cuøng caùc ngöôi raèng: Haõy yeâu keû thuø-nghòch vaø caàu-nguyeän cho keû baét-bôù caùc ngöôi" (Ma-thi-ô 5:43-44). Thaùnh Phao-loâ daïy raèng: "Chôù laáy aùc traû aùc cho ai; phaûi chaêm tìm ñieàu thieän tröôùc maët moïi ngöôøi. Neáu coù theå ñöôïc, thì haõy heát söùc mình maø hoøa-thuaän vôùi moïi ngöôøi ... Vaäy keû thuø caùc ngöôi coù ñoùi, haõy cho aên; coù khaùt, haõy cho uoáng ... Ñöøng ñeå ñieàu aùc thaéng mình, nhöng haõy laáy ñieàu thieän thaéng ñieàu aùc" (Roâ-ma 12:17-18, 21-22).
Laøm sao chuùng ta coù theå queân ñöôïc: "Ñöùc Chuùa Trôøi toû loøng yeâu-thöông Ngaøi ñoái vôùi chuùng ta, khi chuùng ta coøn laø ngöôøi coù toäi" (Roâ-ma 5:8). Laø khi chuùng ta ñaùng gheâ-tôûm, ñaùng gheùt.
Laøm sao chuùng ta daùm boû caâu naøy trong lôøi caàu-nguyeän: "Xin tha toäi cho chuùng toâi, nhö chuùng toâi tha keû phaïm toäi nghòch cuøng chuùng toâi" (Ma-thi-ô 6:12). Töôùng Oglethorpe haèn-hoïc noùi vôùi John Wesley raèng:
- Toâi chaúng bao giôø tha-thöù cho ai caû. John Wesley ñieàm-ñaïm ñaùp:
- Ñöôïc, trong tröôøng-hôïp naøy, toâi mong raèng oâng chaúng bao giôø phaïm toäi.
Ñaây laø caåm-nang hoùa-giaûi loøng ghen-gheùt trong chuùng ta: "Phaûi boû khoûi anh em nhöõng söï cay-ñaéng, buoàn-giaän, töùc-mình, keâu-reâu, maéng-nhieác, cuøng moïi ñieàu hung-aùc. Haõy ôû vôùi nhau caùch nhôn-töø, ñaày-daãy loøng thöông-xoùt, tha-thöù nhau nhö Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ tha-thöù anh em trong Ñaáng Christ vaäy" (EÂ-pheâ-soâ 4:3-32).
Mark Twain noùi: Loøng tha-thöù laø höông thôm cuûa moät boâng hoa bò daøy-xeùo döôùi chaân.
|