11. Giaù Trò Thaân Xaùc
Coù leõ con ngöôøi khôûi ñaàu nghó ñeán giaù-trò vaät-chaát khi con ngöôøi baét ñaàu trao-ñoåi saûn-vaät vôùi nhau, moät hình-thöùc buoân-baùn luùc sô-khai. Ngaøy nay, giaù-trò vaät-chaát ñöôïc tính theo ñôn-vò tieàn-teä hay vaøng baïc. Giaù-trò coâng-vieäc ñöôïc tính theo nhu-caàu caáp-baùch trong xaõ-hoäi. Giaù-trò phaùt-minh caên-cöù vaøo söï ñoùng goùp laøm cho höng-thònh kinh-teá hay kyõ-thuaät khoa-hoïc. Nhöng veà giaù-trò con ngöôøi thì khoù ñònh giaù. Nôi con ngöôøi laïi coù giaù-trò theå-xaùc, taâm-hoàn vaø taâm-linh.
Suy-nghó veà giaù-trò vaät-chaát vaø tinh-thaàn, chuùng ta coù baøi ca-dao ñoäc-ñaùo "Thaèng Bôøm".
Thaèng Bôøm coù caùi quaït mo,
Phuù oâng xin ñoåi ba boø, chín traâu.
Bôøm raèng: Bôøm chaúng laáy traâu.
Phuù oâng xin ñoåi moät xaâu caù meø,
Bôøm raèng: Bôøm chaúng laáy meø.
Phuù oâng xin ñoåi moät beø goã lim.
Bôøm raèng: Bôøm chaúng laáy lim.
Phuù oâng xin ñoåi ñoâi chim ñoài moài.
Bôøm raèng: Bôøm chaúng laáy moài.
Phuù oâng xin ñoåi naém xoâi, Bôøm cöôøi.
Bieát bao ngöôøi ñaõ luaän veà caùi "trieát-lyù quaït mo" hay "trieát-lyù naém xoâi" qua baøi ca-dao treân. Caùi "trieát-lyù quaït mo" luaän veà caùi giaù-trò tinh-thaàn. Caùi "trieát-lyù naém xoâi" luaän veà caùi giaù-trò thöïc-teá. Luaän veà caùi giaù-trò thöïc-teá cuûa "naém xoâi" ñoái vôùi thaèng Bôøm deã-daøng bao nhieâu, thì luaän veà caùi giaù-trò tinh-thaàn cuûa caùi "quaït mo" ñoái vôùi thaèng bôøm, ñoái vôùi phuù oâng laïi caøng khoù-khaên baáy nhieâu.
Khi chuùng ta ñoå lao-taâm, lao-löïc, tieàn-baïc, thì-giôø vaøo moät coâng-vieäc maø xeùt veà maët giaù-trò thaønh-quaû coâng-vieäc khoâng coù bao nhieâu, thì chaúng nhöõng thieân-haï cho chuùng ta khuøng, maø chính chuùng ta cuõng töï cho mình laø ñieân.
Khi chuùng ta baèng loøng lao-taâm, lao-löïc, ñoå tieàn-baïc, thì-giôø vaøo moät coâng-vieäc maø ngöôøi ngoaøi khoâng nhaän bieát caùi giaù-trò coâng-vieäc ta laøm, cho chuùng ta ñieân. Song chuùng ta nhaän-bieát caùi giaù-trò coâng-vieäc ñang laøm thì chaéc-chaén chuùng ta seõ haõnh-dieän caùi khuøng thieân-haï mæa-mai gaùn cho. Phao-loâ töï nhaän mình thuoäc loaïi "khuøng", "doà-daïi" (II Coâ-rinh-toâ 5:13; 11:1).
Nhaän bieát caùi giaù-trò ñích-thöïc cuûa vaät-chaát, cuûa coâng-vieäc coøn tuøy-thuoäc vaøo möùc-ñoä tri-thöùc vaø tröôûng-thaønh cuûa con ngöôøi. Moät em nhoû coù theå thaáy giaù-trò moät vieân keïo hôn laø giaù-trò moät tôø giaáy 10 ñoàng. Vieân keïo aên ñöôïc, coøn tôø giaáy 10 ñoàng khoâng theå aên. Nhöng khi em lôùn khoân moät chuùt, em seõ thaáy ngay giaù-trò tôø giaáy 10 ñoàng hôn laø vieân keïo. Tuy raèng tôø giaáy 10 ñoàng khoâng theå aên ñöôïc, nhöng noù coù theå mua ñöôïc nhieàu keïo, ñaùng giaù gaáp traêm laàn vieân keïo.
Nhaän bieát caùi giaù-trò ñích-thöïc cuûa vaät-chaát, cuûa coâng-vieäc coøn tuøy-thuoäc vaøo taám loøng vò-kyû hay vò-tha cuûa con ngöôøi. Ngöôøi vò-kyû chæ thaáy giaù-trò ôû baát-cöù ñieàu gì ñem lôïi-ích cho mình. Choåi cuøn, deá raùch ñeàu coù giaù-trò vôùi ngöôøi vò-kyû. Cuûi muïc cuõng ñaùng giaù nhö traàm-höông, phaûi caát trong röông. Ngöôøi vò-tha chæ thaáy giaù-trò ñieàu gì ñem lôïi-ích cho ngöôøi. Giaù-trò moät cheùn côm cho ngöôøi ñoùi; giaù-trò moät vieân thuoác cho ngöôøi ñau ngheøo-khoå; giaù-trò moät chieác aùo cuõ cho ngöôøi baàn-haøn; giaù-trò cuûa caùnh tay ñöa ra cöùu giuùp vôùi loøng thöông-xoùt vaø caûm-thöông.
Nhaän bieát caùi giaù-trò vaät-chaát vaø coâng-vieäc coøn tuøy-thuoäc vaøo ñöùc-tin cuûa moãi ngöôøi. Neáu chuùng ta tin raèng chæ coù moät ñôøi ñeå soáng, cheát laø heát, thì moïi vaät treân ñôøi naøy raát coù giaù-trò cho ñôøi soáng hieän-höõu cuûa mình. Neáu chuùng ta tin raèng ñôøi naøy laø ñôøi taïm, höõu hình taát höõu hoaïi, "sinh kyù, töû quy" - soáng gôûi, thaùc veà, thì caùi giaù-trò ñích-thöïc cuûa vaät-chaát chæ coù tính-caùch giai-ñoaïn, taïm-thôøi. Caùi giaù-trò cao-quí naèm trong coõi ñôøi-ñôøi; neân quyeát-ñònh: "Chuùng ta chaúng chaêm söï thaáy ñöôïc, nhöng chaêm söï khoâng thaáy ñöôïc; vì söï thaáy ñöôïc chæ laø taïm-thôøi, vaø söï khoâng thaáy ñöôïc laø ñôøi-ñôøi khoâng cuøng vaäy" (II Coâ-rinh-toâ 4:18). Caùi "söï khoâng thaáy ñöôïc" chaéc-chaén noù thuoäc veà taâm-hoàn hay taâm-linh.
Bôûi söï nhaän-ñònh vaø caân-nhaéc giaù-trò ñích-thöïc, chuùng ta môùi lo baûo-veä caùi giaù-trò hôn, môùi taän-löïc baûo-toàn vaø khueách-tröông caùi giaù-trò hôn. Thaân-xaùc giaù-trò hôn cuûa-caûi, neân daùm "boû cuûa chaïy laáy ngöôøi". Maïng soáng giaù-trò hôn thaân-xaùc, neân ñaønh baét thaân-xaùc chòu cöïc-khoå ñeå maïng soáng ñöôïc toàn-taïi, "nín thôû qua soâng" laø vaäy. Linh-hoàn quí hôn maïng soáng, neân cam loøng maát maïng soáng hôn laø maát linh-hoàn. Chuùa Jeâsus daïy: "Ñöøng sôï keû gieát ñöôïc thaân-theå maø khoâng gieát ñöôïc linh-hoàn; nhöng haõy sôï Ñaáng laøm cho maát ñöôïc linh-hoàn vaø thaân-theå trong hoûa-nguïc" (Ma-thi-ô 10:28).
Xaùc-ñònh giaù-trò vaät-chaát hay vaán-ñeà gì phaûi do ngöôøi chuyeân-moân veà ngaønh ñoù thaåm-ñònh, theo moät nguyeân-taéc hay quy-luaät ñaõ ñöôïc ñeà ra do coâng-trình khaûo-cöùu, thöû-nghieäm cuûa nhieàu ngöôøi. Quí vò ñöa cho toâi moät vieân kim-cöông, nhôø toâi thaåm-ñònh giaù-trò vaø giaù caû. Chaéc-chaén toâi ngôõ-ngaøng. Sao troâng noù gioáng nhö hoät thuûy-tinh nhieàu maøu saéc trong caùc tieäm baùn ñoà chôi treû em. Muoán bieát giaù-trò cuûa moät vieân kim-cöông, quí vò khoâng theå nhôø moät tay ngang xem giuøm. Quí vò phaûi choïn moät tieäm kim-hoaøn, coù thôï chuyeân-moân giaùm-ñònh.
Thaåm-ñònh veà giaù-trò con ngöôøi. Ñem phaân chaát theå-xaùc moät ngöôøi trung-bình ra hoùa chaát, roài tính theo giaù thò-tröôøng, cao giaù laém cuõng ñöôïc 5 myõ-kim moãi ngöôøi. Reû maït.
Giaù-trò theå-xaùc con ngöôøi coù chaêng laø nhôø vaøo saéc ñeïp. Moân theå-duïc thaåm-myõ ñöôïc laém ngöôøi löu-yù. Caùc cuoäc thi hoa-haäu töø caáp vuøng ñeán caáp theá-giôùi ñöôïc toå-chöùc lieân-mieân.
Giaù-trò theå-xaùc coù chaêng laø nhôø vaøo söï ñieàu-ñoäng kheùo-leùo cuûa caùc baép-thòt maïnh-meõ. Ngöôøi ta trò-giaù söùc-maïnh caùc baép-thòt cuûa nhaø theå-thao; caëp tay cuûa voõ-só quyeàn Anh; caëp gioø cuûa caàu-thuû, vuõ coâng, v.v...
Giaù-trò theå-xaùc coù khi chæ vì ñöôïc sinh ra trong giôùi quyeàn quyù thuoäc vaøo loaïi "caønh vaøng laù ngoïc".
Vaø ngaøy nay, trong giôùi y-khoa, töøng phaàn cô-theå con ngöôøi cuõng coù giaù laém.
Nhöng vôùi caû con ngöôøi, thì linh-hoàn laø coù giaù hôn caû. Chuùa Jeâsus phaùn: "Ngöôøi naøo neáu ñöôïc caû thieân-haï, maø maát linh-hoàn mình, thì coù ích gì? Vaäy thì ngöôøi laáy chi maø ñoåi linh hoàn mình laïi" (Ma-thi-ô 16:26).
|