|
1 Nieàm Suy Tö
Ñaøi thieân-vaên lôùn nhöùt theá-giôùi ñöôïc ñaët treân nuùi Paloma, phía nam California, khoaûng 40 miles ñoâng baéc San Diego. Ñaøi thieân-vaên naøy ñaõ ñöôïc hoaïch-ñònh vaø xaây-caát trong voøng 20 naêm. Ñaøi ñöôïc hoaøn-taát vaø hoaït ñoäng vaøo naêm 1949. Trong dòp khaùnh-thaønh, moät nhaø thieân-vaên ñaõ vieát moät baøi ñaêng treân moät nhöït baùo lôùn ôû Hoa-kyø. OÂng moâ-taû nhöõng kyø-quan cuûa caùc töøng trôøi phaùt toû qua oáng vieãn-voïng kính coù ñöôøng kính laø 5 thöôùc. Caùc tinh-caàu xa tít ñöôïc phaùt hieän vôùi khoaûng caùch phaûi ño baèng quang-nieân. Haøng trieäu ngaân-haø ñöôïc khaùm-phaù. YÙ-nieäm so-saùnh thaân-phaän beù nhoû cuûa con ngöôøi vôùi vuõ-truï bao-la. Nhaø thieân-vaên ñaõ keát-luaän baøi baùo baèng moät caâu hoûi: Ñöùng veà phöông-dieän thieân-vaên maø noùi thì con ngöôøi laø chi? Hai ngaøy sau, oâng nhaän ñöôïc thö cuûa moät ñoäc giaû traû lôøi caâu hoûi nhö vaày: Ñöùng veà phöông-dieän thieân-vaên maø noùi, thì con ngöôøi laø nhaø thieân-vaên.
Thaät vaäy, daàu vuõ-truï bao-la laø vaäy vaãn khoâng theå hieåu-bieát veà con ngöôøi nhoû beù chuùt naøo, nhöng con ngöôøi nhoû beù coù theå hieåu bieát veà vuõ-truï bao-la moät phaàn naøo.
Ngöôøi ta ñaõ ñaët chaân leân nguyeät caàu vaø ñang laêm-le tieán leân moät vaøi haønh-tinh khaùc. Trong laõnh-vöïc y-hoïc, thay tim cho beänh-nhaân khoâng coøn laø moät kyø-coâng, vaø vôùi kyõ-thuaät ñieän toaùn, ngöôøi ta ñaõ thu nhoû theá giôùi trong taàm tay. Nhöng laï thay, vôùi söï hieåu bieát vöôït böïc nhö vaäy, con ngöôøi vaãn khoâng khaùm-phaù noåi chính mình.
Khi nghieân-cöùu veà moät sinh-vaät, chuùng ta thöôøng chuù-yù ñeán: hình-daùng, theå-chaát, ñôøi soáng vaø ñaëc-tính. Vaø bôûi caùc tieâu-chuaån treân, caùc nhaø sinh-vaät hoïc coù theå xeáp loaïi nhöõng sinh-vaät töông-caän thaønh töøng nhoùm.
Ñöùng treân tinh-thaàn duy-vaät, nhìn con ngöôøi laø moät sinh-vaät sieâu-ñaúng, thì hình-daùng vaø theå-chaát ñaõ ñöôïc khaùm-phaù caùch tæ-mæ cuûa giôùi y-hoïc vaø hoùa-hoïc. Theå-xaùc con ngöôøi quaû laø moät theá-giôùi kyø bí döôùi con maét caùc nhaø y hoïc vaø giaûi-phaãu hoïc. Caùc nhaø hoùa-hoïc cho bieát thaân-xaùc con ngöôøi ñöôïc caáu-taïo baèng caùc hoùa-chaát, naøo laø: 65% oác-xy, 18% caùc-bon, 10% hyt-roâ, 3% nít-trô, 1,5 % can-si-um, 1% phoát-pho vaø 1,5 % caùc khoaùng chaát khaùc.
Nhöng veà phöông-dieän ñôøi soáng vaø ñaëc tính thì daàu caùc nhaø phaân-taâm hoïc, xaõ-hoäi hoïc hay ñaïo-ñöùc hoïc coá-coâng nghieân-cöùu, tìm-toøi, phaân-tích, toång-hôïp cuõng chæ ñöa ra moät keát-luaän mô-hoà.
Ñôøi soáng con ngöôøi - khoâng phaûi chæ tính baét ñaàu baèng söï sinh ra ñôøi, aên-uoáng, sanh-hoaït theo baûn-naêng roài chaám-döùt baèng caùi cheát. Nhöõng caâu hoûi lôùn laøm roái trí con ngöôøi, ñöa con ngöôøi vaøo suy-tö: Taïi sao ta coù treân ñôøi? Ta coù treân ñôøi ñeå laøm gì? Vaø khi ta cheát roài seõ ra sao?
Ngaøy nay con ngöôøi töï khoe vaø haõnh-dieän laø ñang tieán vaø khoâng moät ai coù theå cho bieát con ngöôøi ñang tieán ñeán ñaâu? Chæ vì con ngöôøi khoâng bieát töø ñaâu maø ñeán.
Chaúng leõ ngöôøi ta soáng ñeå maø soáng, phaûi soáng vaø theøm soáng. Nhöng ñôøi soáng laø gì nhæ? - Khoâng roõ. Neân naåy sinh ra nhöõng vuïng-veà, traùo-trôû, nhöõng bieán-chuyeån veà taâm-traïng, nhöõng baát-traéc veà luaân-lyù vaø xaõ-hoäi. Vui söôùng khoâng khoûa-laáp ñau-khoå, nhöõng öôùc-voïng ñaït ñöôïc khoâng laáp ñaày tham-voïng. Theâm vaøo ñoù beänh-taät, chieán-tranh vaø oâ-nhieãm luoân ñe-doïa chaám-döùt ñôøi soáng sôùm hôn döï-lieäu. Ñoù laø moái lo-aâu, laø giaác mô kinh-hoaøng khieán cho moät soá ngöôøi böïc-doïc oaùn-traùch: Toâi khoâng yeâu-caàu ngöôøi ta ñöa toâi vaøo ñôøi vaø khi toâi bò haát ra khoûi ñôøi cuõng chaúng ai theøm hoûi ñeán yù-kieán cuûa toâi. Moät soá ngöôøi khaùc laïi thaáy caùi ñích cuûa ñôøi soáng chæ laø caùi cheát, theá thì ñeán ñích sôùm chöøng naøo ñôõ gian-nan chöøng naáy. - Töï-töû - chæ vì con ngöôøi khoâng roõ soáng ñeå laøm gì?
YÙ-nghóa cuoäc soáng khoâng roõ-raøng, thì töø boû ñôøi soáng baèng töï-nguyeän hay baét-buoäc laïi laø noãi baát-an lôùn nhöùt cuûa con ngöôøi. Daàu coù nghó cheát laø heát, nhöng lyù-trí khoâng theå thaéng noåi taâm-hoàn, moät tieáng nhoû-nheï nhaéc-nhôû khoâng heát. Cheát chæ laø tình-traïng "qua ñôøi" - boû ñôøi naøy qua ñôøi khaùc ñeå "soáng" tieáp. Tieáng nhaéc-nhôû aáy phaùt-xuaát töø ñaâu? Chaéc-chaén khoâng theå phaùt xuaát töø theå khí oác-xy, hyùt-roâ hay töø theå chaát caùc-bon, phoát-pho.
Bieát bao ñieàu khoâng roõ: taïi sao, theá naøo, ôû ñaâu khieán chuùng ta phaûi suy-tö. ÔØ! taïi sao laïi phaûi suy-tö nhæ? Môøi quí vò suy-tö vôùi toâi moät vaøi vaán-ñeà trong nhöõng chöông tôùi.
|