32. Ganh
Trong thôøi Ñoâng Chu Lieät Quoác. Laïn-Töông-Nhö vaø Lieâm-Pha ñeàu laø quan nöôùc Trieäu. Laïn-Töông-Nhö sau khi ñi söù hai laàn thaønh-coâng ñöôïc vua Trieäu phong laøm thöôïng-töôùng. Lieâm-Pha, moät tay vuõ-duõng ñieàu binh khieån töôùng nhö thaàn, laøm cho caùc chö-haàu ñeàu sôï. Vua Trieäu phong cho laøm töôùng-quoác.
Lieâm-Pha vaãn coi thöôøng Laïn-Töông-Nhö, keû chæ nhôø ba taác löôõi maø neân danh phaän, laïi ñöôïc thöù-vò cao hôn. Lieâm-Pha gheùt laém vaø haêm-he gaëp Laïn-Töông-Nhö ñaâu laø gieát ngay.
Laïn-Töông-Nhö nghe nhö vaäy beøn traùnh vaøo chaàu vua ñeå khoûi giaùp maët Lieâm-Pha. Moät hoâm Laïn-Töông-Nhö ra ñöôøng, gaëp ñoaøn tieàn-ñaïo cuûa Lieâm-Pha. Laïn-Töông-Nhö baûo xa nhaân ñaùnh xe vaøo ngoõ heûm chôø Lieâm-Pha qua khoûi môùi ñi. Boïn xa nhaân thaáy vaäy töùc-giaän thöa vôùi Laïn-Töông-Nhö:
- Chuùng toâi theo Ngaøi vì coi Ngaøi laø baäc tröôïng-phu, theá maø Lieâm-Pha môùi doïa moät caâu maø ngaøi khoâng daùm vaøo trieàu laïi coøn traùnh maët caû ngoaøi ñöôøng. Chuùng toâi xaáu-hoå thay cho Ngaøi vaø khoâng muoán theo haàu Ngaøi nöõa. Laïn-Töông-Nhö buoàn-raàu ñaùp:
- Ta traùnh Lieâm-Pha laø coù duyeân-côù. Caùc ngöôi xem Lieâm-Pha töôùng quaân coù uy-löïc baèng vua Taàn khoâng?
- Khoâng baèng.
- Uy-löïc vua Taàn khoâng ai daùm choáng, theá maø ta daùm maéng vua Taàn. Ta ñaâu heøn hay sôï Lieâm-Pha. Nhöng ta nghó: Nöôùc Taàn sôï nöôùc Trieäu khoâng daùm ñaùnh laø vì nöôùc Trieäu coù ta vaø Lieâm-Pha. Neáu ta cuøng Lieâm-Pha xung-ñoät, gheùt nhau, haïi nhau, thì chaéc Taàn seõ ñaùnh Trieäu. Ta xem vieäc nöôùc laø troïng.
Lieâm-Pha nghe ñöôïc lôøi treân voäi ñeán Laïn-Töông-Nhö quyø xuoáng cuùi ñaàu taï toäi:
- Bæ nhaân heïp hoøi, khoâng hieåu ñöôïc löôïng khoan-hoàng cuûa Thöôïng-töôùng. Bæ nhaân daàu cheát cuõng chöa ñaùng toäi. Laïn-Töông-Nhö ñôõ Lieâm-Pha daäy vaø noùi:
- Hai ta cuøng chung phoø xaõ-taéc. Töôùng-quaân hieåu loøng nhau nhö theá laø moät aân-hueä ñoái vôùi toâi roài. Sau ñoù Laïn-Töông-Nhö vaø Lieâm-Pha keát nguyeàn sanh-töû coù nhau.
Lieâm-Pha gheùt Laïn-Töông-nhö chæ vì nghó hai ngöôøi cuøng laøm chung moät vieäc phoø xaõ-taéc. Laïn-Töông-Nhö khoâng gheùt Lieâm-Pha, chæ vì nghó hai ngöôøi cuøng laøm chung moät muïc-ñích phoø xaõ-taéc. Xöa nay vaãn theá, hai ngöôøi laøm chung moät vieäc thöôøng ganh-gheùt, nhöng hai ngöôøi laøm cuøng moät muïc-ñích thöôøng yeâu-thöông hoã-trôï nhau.
Toâi laïi thaáy tieáng Vieät hay khi gheùp hai ñoäng-töø ganh, gheùt thaønh moät ñoäng-töø keùp ganh-gheùt. Ganh naåy sinh ra gheùt.
Vua Sau-lô ñoái dieän vôùi töôùng huøng Goâ-li-aùt trong haøng nguõ quaân thuø Phi-li-tin, cuùi ñaàu hoå-nhuïc nghe lôøi thaùch-thöùc cao-ngaïo cuûa Goâ-li-aùt. Ña-vít, chaøng trai anh-duõng theà quyeát gieát Goâ-li-aùt, röûa nhuïc cho daân-toäc, ñaùnh tan quaân ngoaïi xaâm. Sau-lô möøng-rôõ "laáy aùo chieán mình maëc cho Ña-vít, ñoäi caùi maõo ñoàng leân ñaàu ngöôøi, Ña-vít ñeo göôm cuûa Sau-lô treân aùo chieán" (I Sa-mu-eân 17:38-39). Vua Sau-lô yeâu-thöông Ña-vít, voõ-trang cho Ña-vít vôùi chính khí-giôùi cuûa mình. Thöông nhau, giuùp nhau, boå-khuyeát cho nhau chæ vì cuøng coù chung moät muïc-ñích: Chieán-thaéng Goâ-li-aùt; chieán-thaéng quaân Phi-li-tin; giaûi-cöùu daân-toäc.
Ña-vít ñaõ thaéng Goâ-li-aùt, khoâng baèng voõ-khí cuûa vua Sau-lô, song baèng chính sôû-tröôøng cuûa chaøng cuøng vôùi Thaàn-quyeàn cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Chaøng "trôû veà cuøng ñaïo binh, thì nhöõng ngöôøi nöõ cuûa caùc thaønh Y-sô-ra-eân ñi ra ñoùn Sau-lô, haùt muùa, ñaùnh troáng côm, goõ nhòp, vaø reo tieáng vui-möøng. Nhöõng ngöôøi muùa ñoái-ñaùp nhau raèng:
Sau-lô gieát haøng ngaøn,
Coøn Ña-vít gieát haøng vaïn!
Sau-lô laáy laøm giaän laém, vaø caùc lôøi naøy khoâng ñeïp loøng ngöôøi. Ngöôøi noùi: Ngöôøi ta cho Ña-vít haøng vaïn, coøn ta haøng ngaøn; chæ coøn thieáu cho noù ngoâi nöôùc maø thoâi! Keå töø ngaøy aáy, Sau-lô thöôøng ngoù Ña-vít caùch giaän" (I Sa-mu-eân 18:6-9).
Töø xöa ñeán nay, khi quaân daân ñaõ nhaát trí vuøng leân ñaùnh ñuoåi ngoaïi xaâm, laät-ñoå cheá-ñoä haø-khaéc. Sau khi ñaõ yeân vò, vieäc keá-tieáp laø chænh-lyù, laø thanh-loïc haøng nguõ. Ganh-gheùt vaø caáu-xeù. Muïc-ñích ñaõ ñaït, "ngheà cuûa chaøng" giôû ra: Ngheà yeâu nöôùc, ngheà laõnh-tuï. Vôùi nhöõng ngöôøi cuøng ngheà thì ganh-gheùt phaûi boäc-phaùt.
Ñôøi ñaõ vaäy, ñaïo nhieàu luùc cuõng chaúng hôn gì. Trong thôøi Chuùa Jeâsus cuõng vaäy. Caùc söù-ñoà ñöôïc Chuùa "sai ñi rao-giaûng veà Nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi cuøng chöõa laønh keû beänh" (Lu-ca 9:2). Trong khi hoï thöïc-haønh söù-maïng Chuùa trao. Hoï ñaõ gaëp phaûi ñoàng nghieäp, nhöng khoâng phaûi "phe ta". Hoï thöa vôùi Chuùa: "Thöa thaày, chuùng toâi thöôøng thaáy coù keû nhôn danh thaày maø tröø quæ; chuùng toâi ñaõ caám hoï, vì khoâng cuøng chuùng toâi theo thaày. Nhöng Chuùa Jeâsus phaùn raèng: Ñöøng caám hoï, vì ai khoâng nghòch cuøng caùc ngöôi, laø thuaän vôùi caùc ngöôi" (Lu-ca 9:49-50).
Trong thôøi caùc söù-ñoà cuõng vaäy. "Thaät coù ñoâi ngöôøi vì loøng ganh-tò vaø caõi-laãy maø rao-truyeàn Ñaáng Christ, nhöng cuõng coù keû laáy yù toát maø rao-truyeàn. Nhöõng ngöôøi naøy laøm bôûi loøng yeâu-meán ... Coøn nhöõng ngöôøi kia , vì yù phe-ñaûng xuùi-giuïc, coù loøng rao-truyeàn Ñaáng Christ caùch khoâng ngay thaät, töôûng theâm khoå-naõo cho söï xieàng-xích toâi. Song coù heà gì! Ñaáng Christ cuõng ñöôïc rao-truyeàn; aáy vì ñoù toâi ñöông möøng-rôõ, vaø seõ coøn möøng-rôõ nöõa" (Phi-líp 1:15-18).
Thaùnh Phao-loâ khoâng laøm "ngheà giaûng-ñaïo", khoâng laøm "ngheà muïc-sö", khoâng laøm "ngheà linh-muïc", khoâng laøm "ngheà thöøa-sai". Neân Phao-loâ khoâng laâm vaøo caûnh "haøng caù nguyùt haøng toâm". Heã khoâng cuøng heä phaùi thì toát möôøi möôi cuõng cho laø xaáu. Heã khoâng cuøng moät laäp-tröôøng thì coá-tình ñaû-phaù gieøm-cheâ. Bao giôø chuùng ta cuøng coù chung moät muïc-ñích nhö Chuùa chuùng ta: "tìm vaø cöùu keû bò maát" (Lu-ca 19:10) thì loøng chuùng ta môùi loaïi boû ñöôïc ganh-gheùt vaø loøng chuùng ta môùi "ñöông möøng-rôõ vaø coøn möøng-rôõ nöõa", vì muïc-ñích chung "Ñaáng Christ cuõng ñöôïc rao-truyeàn".
Hôõi Cô-ñoác nhaân. Hôõi Ñaày-tôù Chuùa. Chuùng ta ñang laøm chung moät vieäc hay ñang laøm chung moät muïc-ñích. Baát cöù trong laõnh-vöïc naøo, chæ khi naøo chuùng ta cuøng laøm vieäc trong vaø bôûi muïc-ñích, thì khi aáy chuùng ta môùi coù söï keát-hôïp, yeâu-thöông, hoã-trôï thöïc-söï. Ñaâu coøn boùng-daùng ganh-gheùt.
Con gaø gheùt nhau tieáng gaùy. Chuùng ta phaûi chaáp-nhaän caùi söï thöôøng tình "hôn ngöôøi, ngöôøi gheùt; keùm ngöôøi, ngöôøi khinh". Nhieàu ngöôøi thaø chòu gheùt hôn laø bò khinh.
Trong tinh-thaàn Cô-ñoác laïi khaùc haún. Tình-thaàn Cô-ñoác trong coäng-ñoàng Cô-ñoác laø tinh-thaàn lieân-keát, hoã-trôï, töông-ñoàng maät-thieát trong moät cô-theå. Moãi Cô-ñoác nhaân laø moät phaàn cuûa cô-theå maàu-nhieäm cuûa Ñaáng Christ. Neân lôøi Kinh-Thaùnh daïy raèng: "Caùc chi-theå phaûi ñoàng lo-töôûng ñeán nhau. Laïi trong caùc chi-theå, khi coù moät caùi naøo chòu ñau-ñôùn, thì caùc caùi khaùc ñeàu cuøng chòu; vaø khi caùi naøo ñöôïc toân-troïng thì caùc caùi khaùc ñeàu cuøng vui-möøng. Vaû, anh em laø thaân cuûa Ñaáng Christ" (I Coâ-rinh-toâ 12:25-27). Tinh-thaàn Cô-ñoác laø giuùp keû keùm mình vaø vui vôùi ngöôøi hôn mình. Tinh-thaàn Cô-ñoác laø tinh-thaàn ngöôïc ñôøi, thaùch-thöùc baày caù soáng Cô-ñoác loäi ngöôïc traàn-gian. Nhieàu luùc ñuoái söùc bò doøng ñôøi loâi-keùo vaøo "theá söï thöôøng tình". Xin haõy nhôù lôøi Kinh-Thaùnh khuyeân-daïy: "Phaûi boû khoûi anh em nhöng söï cay-ñaéng" (EÂ-pheâ-soâ 4:31). Laøm sao boû ñöôïc? Chæ caàn baät ngoïn ñeøn tinh-thaàn Cô-ñoác laø ñuû hieäu-naêng xua ñuoåi boùng ñeâm cay-ñaéng. Ñaâu coøn boùng daùng ganh-gheùt.
|