16. Nghóa Lyù Chi Noä
Ngöôøi xöa noùi: Huyeát khí chi noä baát naêng höõu
Nghóa lyù chi noä baát naêng voâ
Caùi giaän do huyeát khí khoâng neân coù
Caùi giaän vì nghóa lyù, chôù neân khoâng.
Chuùng ta ñaõ xeùt qua "huyeát-khí chi noä". Baây giôø chuùng ta thöû baøn qua "nghóa-lyù chi noä" - caùi giaän vì nghóa lyù.
Tieác thay caùi giaän khoâng neân coù laïi hay coù. Caùi giaän neân coù laïi thaät hieám-hoi.
Caùi giaän huyeát-khí bieåu-loä uy-löïc cuûa theå-chaát. Caùi giaän nghóa-lyù bieåu-loä uy-löïc cuûa tinh-thaàn.
Xöa kia Thoâi-Tröõ laø quyeàn-thaàn nöôùc Teà ñaõ möu gieát vua Thanh-Coâng, soaùn-vò. Thoâi-Tröõ beøn hoïp caùc só-phu laïi aên theà ñoàng taâm haønh-söï. Ai naáy ñeàu raêm-raép nghe theo. Duy coù AÙn-Töû laø quyeát khoâng chòu theà. Thoâi-Tröõ giaän laém, vöøa ñem lôøi phuû-duï, vöøa laáy lôøi ngaêm-ñe: Naøy, AÙn-Töû, ngöôi nghe ta laáy ñöôïc nöôùc ta chia cho ngöôi moät nöûa. Baèng khoâng ta gieát ngöôi ngay. Caùc quaân-só haàm-haàm vaây quanh AÙn-Töû, chæ chôø chuû töôùng haï leänh laø xoâng vaøo gieát ngay. AÙn-Töû giaän laém. Giaän keû phaûn-nghòch, giaän keû laáy cöôøng quyeàn laán aùt coâng-lyù. Caùi giaän cuûa AÙn-Töû khoâng laøm cho oâng ñoû maët tía tai nhö Thoâi-Tröõ. Caùi giaän cuûa AÙn-töû bieåu-loä baèng moät lôøi noùi cöông-tröïc: Laáy lôïi döû ngöôøi ta, maø baûo ngöôøi ta phaûn-boäi quaân-vöông laø baát nhaân; laáy binh-khí hieáp ngöôøi ta, maø laøm cho ngöôøi ta maát chí-khí laø baát duõng. Gieát thì gieát, ta ñaây khoâng theo vieäc nhaø ngöôi laøm. Caùi giaän nghóa-lyù cuûa AÙn-Töû ñaõ khuaát-phuïc ñöôïc caùi giaän huyeát-khí cuûa Thoâi-Tröõ. Thoâi-Tröõ khoâng daùm laøm gì AÙn-töû. AÙn-Töû thung-dung ra veà.
Ngöôøi xöa ñaõ vin vaøo tam cang nguõ thöôøng ñeå minh-ñònh chính taø. AÙn-Töû ñaõ noåi giaän khi chính-nghóa bò xaâm-phaïm. Noåi giaän ñöôïc nhö AÙn-töû phaûi laø ngöôøi coù tinh-thaàn troïng nghóa-lyù, xeùt-ñoaùn minh-maãn, coù loøng can-ñaûm vaø bình-tónh.
Nhöng ngaøy nay vin vaøo ñaâu ñeå minh-ñònh chính-nghóa? Lyù cuûa keû maïnh bao giôø cuõng phaûi. Lyù cuûa ñoàng tieàn bao giôø cuõng ñuùng. Vai mang bò baïc keø-keø,
Noùi quaáy noùi quaù chuùng nghe raàm-raàm.
Möu tìm hoøa-bình cho theá-giôùi laø thöù chính-nghóa sieâu-ñaúng. Nhöng phaûi laø thöù hoøa-bình theo ñöôøng loái cuûa "toâi", baèng khoâng, toâi seõ chieán-ñaáu ñeán ... hôi thôû cuoái cuøng. OÂi! Chính-nghóa. Ngöôøi ta ñaõ laïm-duïng myõ töø chính-nghóa, töï-do, haïnh-phuùc ñeå saùt-haïi nhau trong côn thònh-noä huyeát-khí.
Toâi xin tröng-daãn moät vaøi maåu chuyeän ñöôïc ghi trong Kinh-Thaùnh ñeå chuùng ta xeùt xem ñaâu laø "huyeát-khí chi noä", ñaâu laø "nghóa-lyù chi noä".
Trong Lu-ca 9:51-56 ghi laïi theå naøo Chuùa Jeâsus vaø caùc moân-ñoà Ngaøi ñi qua xöù Sa-ma-ri. Daân Sa-ma-ri khoâng theøm tieáp-ñoùn Chuùa. Gia-cô vaø Giaêng laø hai moân-ñoà cuûa Ngaøi thaáy vaäy cho laø xuùc phaïm ñeán Chuùa hoï. Hai oâng giaän laém, beøn thöa vôùi Chuùa raèng: "Thöa Chuùa, Chuùa coù muoán chuùng toâi khieán löûa töø treân trôøi xuoáng thieâu hoï chaêng?" Ñaây laø caùi giaän huyeát-khí. Noùi theo thôøi nay laø laøm taøng, haùch sì-saèng. "Nhöng Ñöùc Chuùa Jeâsus quay laïi quôû hai ngöôøi, maø raèng: Caùc ngöôi khoâng bieát taâm-thaàn naøo xuùi-duïc mình". Nghóa laø caùc ngöôi "huyeát-khi chi noä" chôù khoâng phaûi "nghóa-lyù chi noä". Ngaøy nay tình-traïng naøy khoâng phaûi laø hieám coù trong giaùo-hoäi. Vaãn coøn nhöõng "ñaáng haùch" khi trong tay coù chuùt giaùo quyeàn. Chuùa Jeâsus bò quaân lính nhoå treân maët Ngaøi, keøm theâm vaøi caùi vaû (Ma-thi-ô 26:67). Ngaøi khoâng giaän. Hoï ñoäi cho Ngaøi caùi maõo baèng gai, maëc cho Ngaøi moät caùi aùo ñieàu cuõ-rích roài khuùm-nuùm xöng vöông (Giaêng 19:2-3). Ngaøi khoâng giaän caùi loái "choïc queâ" cuûa ñaùm ngöôøi coù oùc haøi-höôùc khinh-maïn. Ngaøi khoâng giaän teân cöôùp cuøng bò ñoùng ñinh vôùi Ngaøi buoâng lôøi mæa-mai (Lu-ca 23:39). Ngaøi khoâng giaän ñaùm ngöôøi Ngaøi yeâu-thöông ñaõ haän-thuø quyeát-lieät hoâ to: "Ñoùng ñinh noù treân caây thaäp-töï" (Ma-thi-ô 27:22), vaø giôø ñaây hoï maõn-nguyeän nhìn thaønh-quaû ñaáu-tranh vôùi nuï cöôøi ngaïo-ngheã. Ngaøi khoâng giaän, Ngaøi bình-tónh caàu-nguyeän cho hoï: "Laïy Cha, xin tha cho hoï, vì hoï khoâng bieát mình laøm ñieàu gì" (Lu-ca 23:34).
Ngaøi chæ giaän, khi ngöôøi ta lôïi-duïng ñeàn thôø laøm choã buoân-baùn, kieám-chaùc, khieán cho nhaø caàu-nguyeän trôû neân oå troäm-cöôùp (Ma-thi-ô 21:12-13). Ngaøi chæ giaän khi con caùi Ngaøi khoâng bieát giöõ-gìn thaân-theå laø ñeàn thôø cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi cho thaùnh-saïch nhö phaûi coù (I Coâ-rinh-toâ 3:16). Ngaøi chæ giaän khi caùc moân-ñoà Ngaøi ngaên-caûn ngöôøi ta ñeán vôùi Chuùa, daàu chæ ngaên-caûn nhöõng ñöùa treû thô-ngaây (Maùc 10:14). Ngaøi chæ giaän khi con caùi Ngaøi giaùn-tieáp hay tröïc-tieáp laøm côù ngaên-trôû ngöôøi ta ñeán vôùi Cöùu Chuùa Jeâsus. Ngaøi chæ giaän khi moân-ñoà Ngaøi muoán "kieám gheá" trong nöôùc Ngaøi (Ma-thi-ô 20:21). Ngaøi ñaõ cho hoï moät nguyeân-taéc: "Trong caùc ngöôi, ngöôøi naøo muoán laøm lôùn, thì seõ laøm ñaày-tôù caùc ngöôi; coøn ngöôøi naøo muoán laøm ñaàu, thì seõ laøm toâi-moïi cho caùc ngöôi. AÁy vaäy, Con ngöôøi ñaõ ñeán khoâng phaûi ñeå ngöôøi ta haàu-vieäc mình, song ñeå mình haàu-vieäc ngöôøi ta, vaø phoù söï soáng mình laøm giaù chuoäc nhieàu ngöôøi" (Ma-thi-ô 20:26-28).
Loaøi ngöôøi mang hình-aûnh Ñöùc Chuùa Trôøi (Saùng-theá kyù 1:26). Laø vaät thoï-taïo coù hôi thôû cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi (Saùng-theá kyù 2:7) maø phaïm toäi laø ñöông nhieân xuùc-phaïm ñeán söï thaùnh-khieát tuyeät-ñoái cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Vaø Ñöùc Chuùa Trôøi noåi giaän - nghóa-lyù chi noä. Ñöùc Thaùnh-khieát ñoøi Ngaøi giaùng côn thaïnh-noä xuoáng loaøi ngöôøi ñaëng huûy-dieät (Saùng-theá kyù 6:7). Nhöng Ñöùc Chuùa Trôøi laø Ñaáng Thaùnh-khieát cuõng laø Ñöùc Chuùa Trôøi Yeâu-thöông. Caû hai ñeàu tuyeät-ñoái. Kyø-dieäu thay, Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ thi-trieån troïn-veïn caû hai ñöùc taùnh ñoái vôùi loaøi ngöôøi qua Ñöùc Chuùa Jeâsus-Christ. Ñöùc Chuùa Jeâsus-Christ chính laø Ñöùc Chuùa Trôøi thaønh nhaân (Giaêng 1:14). Ngaøi voâ toäi, song Ngaøi vui loøng gaùnh laáy heát toäi-loãi cuûa caû nhaân-loaïi ñeå chòu ñoaùn-phaït cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi treân thaäp-töï giaù, laøm thoûa-maõn ñöùc thaùnh-khieát cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñoøi-hoûi. Ñoàng thôøi cuõng laøm phu-phæ ñöùc yeâu-thöông cuûa Ngaøi ñoøi-hoûi, nhö Kinh-Thaùnh ghi: "Nhöng Ñöùc Chuùa Trôøi toû loøng yeâu-thöông Ngaøi ñoái vôùi chuùng ta, khi chuùng ta coøn laø ngöôøi coù toäi, thì Ñaáng Christ vì chuùng ta chòu cheát" (Roâ-ma 5:8). "Cho neân hieän nay chaúng coøn coù söï ñoaùn-phaït naøo cho nhöõng ngöôøi ôû trong Ñöùc Chuùa Jeâsus-Christ" (Roâ-ma 8:1). Nghóa laø: "Ai tin Con (Chuùa Jeâsus) thì ñöôïc söï soáng ñôøi-ñôøi; Ai khoâng chòu tin Con (Chuùa Jeâsus), thì chaúng thaáy söï soáng ñaâu, nhöng côn thaïnh-noä cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaãn ôû treân ngöôøi ñoù" (Giaêng 3:36).
Öôùc mong quí vò hoâm nay ra khoûi côn "nghóa-lyù chi noä" cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi baèng caùch tieáp-nhaän Chuùa Jeâsus laøm Cöùu Chuùa cuûa mình.
Toâi quyeát hoïc ñoøi "nghóa-lyù chi noä" cuûa thaùnh Phao-loâ. Kinh-Thaùnh cheùp: "Phao-loâ ñöông ñôïi hai ngöôøi ôû thaønh A-then, ñoäng loøng töùc-giaän, vì thaáy thaønh ñaày-daãy nhöõng thaàn-töôïng" (Coâng-vuï caùc söù-ñoà 17:16). Phao-loâ ñeán thaønh A-then, ñaâu ñaâu oâng cuõng thaáy thaàn-töôïng. Daân thaønh ñaõ cuùi ñaàu thôø-laïy vaät do tay ngöôøi laøm ra thay cho Ñaáng laøm ra loaøi ngöôøi. Phao-loâ töùc giaän vì daân thaønh ñaõ laáy taø thay chaùnh, laáy giaû thay chaân. Phao-loâ ñaõ bieåu-loä côn giaän theá naøo? Kinh-Thaùnh cheùp: "Vaäy, ngöôøi bieän-luaän trong nhaø hoäi vôùi ngöôøi Giu-ña vaø ngöôøi môùi theo ñaïo Giu-ña; laïi moãi ngaøy, vôùi nhöõng keû naøo mình gaëp nôi chôï" (Coâng-vuï caùc söù-ñoà 17:17). Nghóa laø côn giaän ñöôïc bieåu-loä trong yeâu-thöông, bình-tónh, nhaãn-naïi, chòu khoù thuyeát-phuïc ngöôøi ta quay veà vôùi chaân-lyù.
Caùi giaän "nghóa-lyù chi noä" ñaõ khieán Phao-loâ ñi ra khaép nôi vaø noùi vôùi moïi ngöôøi veà söï cöùu-roãi.
Hôõi Cô-ñoác nhaân. Haønh-ñoäng ñi chöùng-ñaïo ñaõ noùi leân "nghóa-lyù chi noä" cuûa ngöôøi Cô-ñoác. Ví baèng ngöôïc laïi, chuùng ta chæ laø nhöõng Cô-ñoác nhaân thích "tu taïi gia".
Hôõi Cô-ñoác nhaân coù "nghóa-lyù chi noä" haêng-say ñi ra giaõi-baøy ôn cöùu-roãi cho nhaân-theá. Gaëp ngöôøi choáng-ñoái, ñöøng coá caõi cho hôn, coi chöøng "huyeát-khÍ chi noä" phaù hö "nghóa-lyù chi noä". Chuùng ta phaûi aùp-duïng nguyeân-taéc maø thaùnh Phao-loâ ñaõ daïy cho Ti-moâ-theâ: "Toâi-tôù cuûa Chuùa khoâng neân öa söï tranh-caïnh; nhöng phaûi töû-teá vôùi moïi ngöôøi, coù taøi daïy-doã, nhòn-nhuïc, duøng caùch meàm-maïi maø söûa daïy nhöõng keû choáng-traû mong raèng Ñöùc Chuùa Trôøi ban cho hoï söï aên-naên ñeå nhìn bieát chaân-lyù" (II Ti-moâ-theâ 2:24-25).
Chuùng ta, nhöõng Cô-ñoác nhaân, haõy coù côn giaän cuûa Chuùa Jeâsus, cuûa thaùnh Phao-loâ. Baèng khoâng muoán coù, chuùng ta chæ laø nhöõng Cô-ñoác nhaân ... caàu an.
|