45. Khinh
Theá naøo môùi khinh? Tieáng Vieät mình hay, coù nhöõng tieáng gheùp vaøo vôùi "khinh" ñeå giaûi-nghóa theá naøo môùi khinh: Khinh-reû: caùi gì reû, khoâng ñaùng giaù thì khinh. Khinh-bæ: caùi gì thaáp-keùp thì khinh. Khinh-mieät: caùi gì nhoû nhoi, ñaùng boû thì khinh. Troïng, khinh ñeàu phaùt-hieän qua aùnh maét. Troïng-voïng: laáy maét ngoù vaøo maø chieâm-ngöôõng. Khinh-thò: laáy maét ngoù vaøo maø xem thöôøng.
Quan-nieäm troïng, khinh cuûa con ngöôøi coøn tuøy vaøo:
Thôøi-theá - Nhaát só, nhì noâng
Heát gaïo chaïy roâng
Nhaát noâng nhì só.
Hoaøn-caûnh - Tay traéng baïn beø ñeàu laùnh maët
Sa-cô thaân-thích cuõng khinh thöôøng.
Nguyeãn-Bính
Tri-thöùc - Ñoïc ba vaïn saùu möôi quyeån kinh,
Chaúng thaàn, thaùnh, Phaät, Tieân, nhöng khaùc tuïc.
Sö Cuï
Hay taùm vaïn nghìn tö maëc keä
Khoâng quaân-thaàn, phuï-töû, ñeách ra ngöôøi
Nguyeãn-coâng-Tröù
Lyù-töôûng - Töû hoaïch khinh ö hoàng mao
Töû hoaïch troïng ö Thaùi sôn
(cuøng moät caùi cheát maø coù caùi nheï nhö loâng hoàng, coù caùi naëng nhö nuùi Thaùi).
Keû tieåu-nhaân coi troïng mieáng aên, tieàn-taøi maø khinh thöôøng leõ phaûi, nghóa lyù. Vì tieàn
Mi xoâ nhaân-nghóa vaøo moät xoù,
Mi deïp can-thöôøng laïi hai beân.
Vôùi hoï, vieäc ñaàu tieân laø tieàn ñaâu.
Ngöôøi quaân-töû troïng nghóa khinh taøi.
Ngaøy ba böõa voã buïng rau bình-bòch,
aên chaúng caàn no.
Maø chæ
Naëng-neà thay ñoâi chöõ Quaân thaân
Ñaïo vi töù, vi thaàn ñaâu coù nheï.
Nguyeãn-coâng-Tröù
Coøn chuùng ta, nhöõng Cô-ñoác nhaân troïng gì vaø khinh gì? Lôøi Chuùa Jeâsus daïy: "Chaúng ai ñöôïc laøm toâi hai chuû: vì seõ gheùt ngöôøi naøy vaø yeâu ngöôøi kia, hoaëc troïng ngöôøi naøy maø khinh ngöôøi kia. Caùc ngöôi khoâng theå laøm toâi Ñöùc Chuùa Trôøi laïi laøm toâi Ma-moân (thaàn tieàn) nöõa" (Ma-thi-ô 6:24).
Hôõi Cô-ñoác nhaân. Chaéc-chaén chuùng ta ñoàng loøng tuyeân-boá: "Chuùng toâi quyeát khoâng lìa-boû Ñöùc Gieâ-hoâ-va maø haàu-vieäc caùc thaàn khaùc! Vì Gieâ-hoâ-va laø Ñöùc Chuùa Trôøi cuûa chuùng toâi ... Chuùng toâi cuõng seõ phuïc-söï Ñöùc Gieâ-hoâ-va, bôûi Ngaøi laø Ñöùc Chuùa Trôøi cuûa chuùng toâi" (Gioâ-sueâ 24:16-18).
Hôõi Cô-ñoác nhaân. Ngoaøi Chuùa, ngoaøi nhöõng ñieàu thuoäc veà Chuùa vaø coâng-vieäc Chuùa, chuùng ta daùm khinh taát caû, daùm coi thöôøng, coi nheï taát caû. Chuùng ta haõy xem thaùnh Phao-loâ. Veà gia-toäc: "Veà doøng Y-sô-ra-eân, chi-phaùi Beân-gia-min". Veà ñaïo-ñöùc: "Thuoäc phe Pha-ri-si" giöõ "söï coâng-bình vaø luaät-phaùp, thì khoâng choã traùch ñöôïc" (Phi-líp 3:5). Veà tri-thöùc: "Hoïc nôi chaân Ga-ma-li-eân", moät danh-sö thôøi baáy giôø (Coâng-vuï caùc söù-ñoà 22:3). Veà uy-quyeàn: laø "quoác daân La-maõ" (Coâng-vuï caùc söù-ñoà 16:37), coâng-daân moät ñeá-quoác. Laïi "coù troïn quyeàn cuûa caùc thaày teá-leã phoù cho" (Coâng-vuï caùc söù-ñoà 9:14). AÁy theá maø Phao-loâ tuyeân-boá: "Toâi ñaõ coi moïi söï lôøi cho toâi nhö laø loã vaäy. Toâi cuõng coi heát thaûy moïi söï nhö laø söï loã, vì söï nhaän bieát Ñöùc Chuùa Jeâsus-Christ laø quí hôn heát, Ngaøi laø Chuùa toâi, vaø toâi vì Ngaøi maø lieàu-boû moïi ñieàu lôïi ñoù. Thaät, toâi xem nhöõng ñieàu ñoù nhö rôm-raùc" (Phi-líp 3:7-8). Neáu Phao-loâ khoâng coù Cöùu Chuùa Jeâsus Christ thì Phao-loâ khoâng theå coi thöôøng, coi khinh "moïi ñieàu lôïi" maø caû ñôøi mieät-maøi theo ñuoåi.
Hôõi Cô-ñoác nhaân. Chuùng ta coù Cöùu Chuùa Jeâsus-Christ, neân chuùng ta daùm coi thöôøng, coi khinh caû theá-gian. Lôøi Kinh-Thaùnh daïy Cô-ñoác nhaân: "Chôù yeâu (troïng) theá-gian, cuõng ñöøng yeâu caùc vaät ôû theá-gian nöõa" (I Giaêng 2:15); cuøng caû söï vinh-hieån cuûa theá-gian nöõa (Ma-thi-ô 4:8). Thaät söï, "theá-gian khoâng xöùng-ñaùng cho hoï (chuùng ta) ôû ... Vì Ñöùc Chuùa Trôøi coù saém-saün ñieàu toát hôn cho chuùng ta" (Heâ-bô-rô 11:38). Ñöøng moät ai trong chuùng ta "ham-hoá (troïng) ñôøi naøy" (II Ti-moâ-theâ 4:10) maø lui ñi trong böôùc ñöôøng theo Chuùa vaø phuïc-vuï Ngaøi.
Kính thöa Quí vò. Luaän nhö treân khoâng coù nghóa Cô-ñoác nhaân coù thaùi-ñoä khinh ñôøi, khinh tieàn-taøi, khinh danh-voïng. Ngoaûnh maét laøm ngô vôùi taát caû moïi dieãn-bieán trong traàn-theá vôùi tinh-thaàn "xuaát-theá".
- Khoâng. Tinh-thaàn Cô-ñoác nhaân laø tinh-thaàn nhaäp-theá. Nhö thuyeàn ñi treân nöôùc nhöng khoâng ñeå nöôùc nhaän chìm thuyeàn. Ngöôøi Cô-ñoác "vui vôùi keû vui, khoùc vôùi keû khoùc" (Roâ-ma 12:15); khoâng coi troïng tieàn-taøi, nhöng xöû-duïng tieàn-taøi caùch caån-troïng ñeå ñem lôïi-ích cho mình, cho ngöôøi vaø döï-phaàn vaøo coâng-vieäc Nhaø Chuùa nôi traàn-theá. "Vì Ñöùc Chuùa Trôøi yeâu ngöôøi daâng cuûa caùch vui loøng. Ñöùc Chuùa Trôøi coù quyeàn ban cho anh em ñuû moïi thöù ôn ñaày-daãy, haàu cho anh em haèng ñuû ñieàu caàn-duøng trong moïi söï, laïi coøn rôøi-roäng nöõa ñeå laøm caùc thöù vieäc laønh" (II Coâ-rinh-toâ 9:7-8). Theá-gian khoâng xöùng-ñaùng cho chính mình ôû. Chuùng ta vaø moïi ngöôøi chæ ôû taïm nôi theá-gian naøy chôø ngaøy vaøo coõi ñôøi-ñôøi. Neân ngöôøi Cô-ñoác heát söùc soáng sao, sanh-hoaït sao "ñeå ñöôøng-loái Chuùa ñöôïc bieát treân ñaát. Vaø söï cöùu-roãi Chuùa ñöôïc bieát giöõa caùc nöôùc" (Thi-thieân 67:2). Haàu moïi ngöôøi coù dòp ñöôïc bieát vaø nhaän söï cöùu-roãi nôi Chuùa.
Caùi khinh cuûa ngöôøi Cô-ñoác chæ laø nhö vaäy.
|