47. Ngöôøi Khinh
Khinh ngöôøi - Chuùng ta coù theå chuû-ñoäng. Töï-aùi daâng cao. Ta ñaây! Vôùi haøo-quang töôûng-töôïng.
Ngöôøi khinh - Ñöa ta vaøo theá thuï-ñoäng. Töï-aùi daâng cao. Cuõng ta ñaây! Cuùi ñaàu, thaàm-laëng, trô-truïi hay uaát-haän chôø thôøi traû ñuõa.
Tuøy theo tri-thöùc, ñaïo-ñöùc, chuùng ta coù theå baét mình khoâng ñöôïc pheùp khinh ngöôøi. Nhöng khoâng ai coù theå baét ngöôøi khaùc khoâng ñöôïc pheùp khinh mình. Nhö vaäy chuùng ta ñöøng lo bò ngöôøi ta khinh, maø chæ lo mình coù ñieàu ñaùng khinh hay khoâng.
Thöôøng ngöôøi yeáu-ñuoái tinh-thaàn sôï bò khinh, sôï ñeán caû "con nít noù cöôøi cho". Neáu coù ñöôïc moät chuùt taøi-trí, uy-quyeàn thì hueânh-hoang, phaùch-loái phoâ-tröông ñeå mình khoûi bò khinh.
Thôøi Tam-Quoác, Tröông-Phi ñem quaân ñeán ñaùnh Taây-Xuyeân baét ñöôïc töôùng Nghieâm-Nhan. Nghieâm-Nhan bò ñieäu ñeán tröôùc maët Tröông-Phi. Nghieâm-Trang khoâng quyø, saéc maët laïi khoâng thay ñoåi tröôùc veû oai-phong laãm-lieät cuûa ñaïi töôùng Tröông-Phi. Tröông-Phi caûm thaáy bò khinh, ñuøng-ñuøng noåi giaän hoâ quaân cheùm gaáp. Nghieâm-Nhan naït:
- Thaèng thaát-phu, cheùm thì cheùm, vieäc gì maø giaän döõ vaäy?
Ñaïi-töôùng Tröông-Phi khoâng theå khinh thöôøng baïi-töôùng Nghieâm-Nhan. Tröông-Phi böôùc tôùi môû troùi cho Nghieâm-Nhan vaø thöa:
- Töôùng quaân laø moät tay haøo-kieät trong thieân-haï.
Theá môùi bieát, trong con ngöôøi coù ñieàu ñaùng khinh, thì khoâng coù caùi gì beân ngoaøi laøm cho con ngöôøi trôû neân giaù-trò. Quyeàn-haønh trong tay keû ñaùng khinh, chæ laø thöù baïo-quyeàn. Cuûa-caûi, tieàn-baïc trong tay keû ñaùng khinh, chæ laø thöù troïc-phuù. Trí-thöùc ôû nôi keû ñaùng khinh, chæ laø haïng trí-thöùc rôûm v.v. Ñaïi-töôùng Tröông-Phi oai-veä giöõa ba quaân, cuõng chæ laø "thaèng thaát phu".
Theá môùi bieát, trong con ngöôøi coù ñieàu ñaùng kính, thì khoâng coù caùi gì beân ngoaøi laøm cho con ngöôøi trôû neân maát giaù, coù theå khinh ñöôïc. Vôùi tinh-thaàn vöõng-maïnh, bieát töï-troïng, töï-cheá, töï-quaûn, baïi töôùng Nghieâm-Trang vaãn laø "tay haøo-kieät" tröôùc maét Tröông-Phi.
Bò khinh laø bò nhuïc. Ngöôøi khoâng bieát nhuïc thì heát choã khinh. Nhöng ngöôøi bieát nhuïc maø khoâng caûm thaáy nhuïc thì thaät khaùc thöôøng.
Haøn-Tín luoàn troân thaèng du-ñaõng giöõa chôï vaãn khoâng cho laø nhuïc, chæ vì ñang nuoâi chí lôùn. Ñaïi töôùng Nguyeãn-coâng-Tröù phaûi khoaùc aùo lính thuù vaãn khoâng laáy laøm nhuïc. Chæ vì "khi laøm töôùng khoâng laáy laøm vinh, thì khi laøm lính khoâng coi laø nhuïc". Maáy ai hieåu ñöôïc vinh, nhuïc nôi mình.
Nhöng laïi coù caùi khinh maø khoâng coù nhuïc. Töôûng raèng nhuïc maø kyø thaät laø vinh. Töôûng laø tuûi-hoå maø kyø thaät laø phöôùc-haïnh. Lôøi Chuùa Jeâsus daïy raèng: "Khi naøo vì côù ta maø ngöôøi ta maéng-nhieác, baét-bôù, vaø laáy moïi ñieàu döõ noùi vu cho caùc ngöôi, thì caùc ngöôi seõ ñöôïc phöôùc. Haõy vui-veû vaø nöùc loøng möøng-rôõ, vì phaàn-thöôûng caùc ngöôi ôû treân trôøi seõ lôùn laém" (Ma-thi-ô 5:11-12). Neân khi caùc moân-ñoà cuûa Chuùa Jeâsus bò ngöôøi ta cheâ-cöôøi, khinh-khi, baïc-ñaõi, thì "ñeàu hôùn-hôû veà mình ñaõ ñöôïc keå laø xöùng-ñaùng chòu nhuïc vì danh Ñöùc Chuùa Jeâsus" (Coâng-vuï caùc söù-ñoà 5:41). Thaùnh Phao-loâ coøn khoe ñöôïc bò khinh, ñöôïc bò nhuïc. Phao-loâ taâm-söï: "Chuùng toâi ... gioáng nhö keû sau roát moïi ngöôøi, gioáng nhö tuø phaûi toäi cheát, laøm troø cho theá-gian, thieân-söù, loaøi ngöôøi cuøng xem vaäy. Chuùng toâi laø keû ngu-daïi vì côù Ñaáng Christ ... Chuùng toâi yeáu-ñuoái ... chuùng toâi khinh-heøn ... bò ngöôøi ta vaû treân maët ... bò ruûa-saû ... bò baét-bôù ... bò vu-oan ...; chuùng toâi gioáng nhö raùc-reán, caën-baõ cuûa loaøi ngöôøi" (I Coâ-rinh-toâ 4:9-13).
Hôõi Cô-ñoác nhaân. Chuùng ta ñaõ coù vinh-haïnh ñöôïc chòu nhuïc vì côù Danh Chuùa chöa? Chuùng ta ñaõ coù vinh-haïnh vì côù Chuùa maø bò khinh-khi, bò vu-oan, bò maéng-nhieác, bò coi nhö rôm-raùc, bò coi nhö caën-baõ cuûa loaøi ngöôøi chöa? Neáu chöa coù thì chöa ñaùng "troïng".
Hôõi Cô-ñoác nhaân. Treân böôùc ñöôøng theo Chuùa, haàu-vieäc Chuùa. Chuùng ta laém khi cuõng bò ngöôøi ta khinh, ñaõ töøng chòu nhuïc. Nhöng laïi khoâng phaûi vì côù Chuùa maø vì côù ta. Khoâng phaûi bò vu-oan maø bò "laät taåy". Chuùa vì côù ta bò khinh, bò nhuïc. Khoâng coù caùi nhuïc naøo hôn caùi nhuïc naøy.
Hôõi Cô-ñoác nhaân. Nhöõng ai ñang vì côù Chuùa bò khinh-khi, chòu nhuïc-nhaõ. Ñöøng aâm-thaàm cam chòu caùch cay-ñaéng. Ñöøng chaïy troán, traùnh-neù ñeå baûo toàn danh-döï. Ñöøng theøm bieän-baïch, bieän-minh, laøm cho ra leõ môùi thoâi. Haõy noi göông Chuùa Jeâsus: "nhö chieân caâm" (EÂ-saûi:7), "khinh ñieàu sæ-nhuïc" (Heâ-bô-rô 12:2).
Bò khinh, bò nhuïc. Chæ coù "khinh ñieàu sæ-nhuïc" laø hoùa-giaûi bò khinh.
|