69. Tuoåi Möôøi Hai
Moãi quoác gia, moãi daân-toäc ñeàu aán-ñònh con ngöôøi ñeán moät soá tuoåi naøo ñoù ñöôïc keå laø tröôûng-thaønh. Vieät-Nam mình xöa kia ñònh "nöõ thaäp tam, nam thaäp luïc" - con gaùi möôøi ba, con trai möôøi saùu ñöôïc keå laø tröôûng thaønh coù theå laäp gia-ñình.
Caùc nöôùc vaên-minh quy-ñònh con caùi 16 tuoåi coù quyeàn töï-laäp (ra ôû rieâng), nhöng 18 tuoåi môùi coù quyeàn töï chuû vaø laäp gia-ñình.
Tieán-trình con caùi nghó veà cha-meï ñaõ ñöôïc caùc nhaø taâm-lyù cho bieát:
* 4 tuoåi - Cha meï laø ngöôøi coù theå laøm taát caû moïi ñieàu.
* 8 tuoåi - Coù moät hai ñieàu cha-meï khoâng bieát.
* 12 tuoåi - Coù theå cha-meï khoâng hieåu ñieàu naøy.
* 14 tuoåi - Thôøi cha-meï khaùc vôùi thôøi nay.
* 21 tuoåi - Cha-meï loãi-thôøi.
* 25 tuoåi - Cha-meï yù-thöùc ñöôïc caùi toát thôøi nay cuõng nhö thôøi xöa.
* 30 tuoåi - Cha-meï chaéc laáy laøm laï taïi sao mình haønh-söï nhö vaäy.
* 40 tuoåi - Mình phaûi nhaãn-nhuïc trình-baøy cho cha-meï hieåu.
* 50 tuoåi - Khoâng bieát cha-meï nghó theá naøo veà vaán-ñeà naøy.
* 60 tuoåi - Öôùc gì mình coù theå hoûi yù cha-meï veà vaán-ñeà naøy.
Moái lieân-heä giöõa con-caùi vaø cha-meï khoâng theå chaám-döùt daàu ôû baát cöù tuoåi naøo. Ñeán tuoåi luaät-phaùp qui ñònh cho quyeàn töï-laäp, töï-chuû vaãn khoâng theå taùch rôøi khoûi cha-meï neáu bieát suy-nghó.
Theo phong-tuïc cuûa daân Do-thaùi, ngöôøi nam ñeán 12 tuoåi laø tuoåi tröôûng-thaønh. Tuoåi tröôûng thaønh khoâng coù nghóa ñoøi quyeàn töï-laäp, töï-chuû vôùi cha-meï, maø laø tuoåi phaûi gaùnh laáy traùch-nhieäm cuûa mình.
Trong thôøi Cöïu-öôùc, haøi-nhi nam Do-thaùi "ñeán ngaøy thöù taùm phaûi laøm pheùp caét bì cho con treû" (Lu-ca 2:21). Bôûi pheùp caét-bì, con treû trôû neân "con cuûa giao-öôùc". Ñeán naêm 12 tuoåi ñöôïc keå laø thaønh nhôn, töï chuû, quyeát-ñònh trong söï thôø-phöôïng Ñöùc Chuùa Trôøi vaø thi-haønh moïi leã-nghi toân-giaùo ñeå chuaån bò cho tuoåi 13 laø tuoåi ñöôïc keå laø "con cuûa luaät-phaùp", ñöông nhieân laø hoäi vieân cuûa Nhaø Hoäi.
Trong thôøi Taân-öôùc, moät ngöôøi bieát mình laø ngöôøi coù toäi, ñaùng phaûi chòu Ñöùc Chuùa Trôøi hình-phaït ñôøi-ñôøi, song baèng loøng tin nhaän Ñöùc Chuùa Jeâsus laø Cöùu Chuùa cuûa mình thì lieàn nhaän ñöôïc söï tha toäi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi; nhaän ñöôïc quyeàn-naêng Chuùa Thaùnh-Linh taùi-sanh vaø trôû neân "con caùi Ñöùc Chuùa Trôøi" (Giaêng 1:12). "Con caùi Ñöùc Chuùa Trôøi" coù ba thôøi-kyø theo söï tieán-trieån ñôøi soáng thuoäc-linh. Ba thôøi-kyø ñoù ñöôïc thaùnh Giaêng quy-ñònh trong thö I Giaêng 2:12-14: Thôøi-kyø "con caùi beù moïn", thôøi-kyø "treû tuoåi" vaø thôøi-kyø "phuï-laõo".
1. Thôøi-kyø "con caùi beù-moïn" - Ngöôøi môùi tin nhaän Chuùa Jeâsus laøm Cöùu Chuùa cuûa mình, ñöôïc "taùi-sanh", daàu tuoåi ñôøi nhieàu hay ít ñeàu laø "con caùi beù-moïn" trong gia-ñình cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Thôøi-kyø "con caùi beù-moïn" thöôøng thì daêm ba thaùng cho ñeán vaøi naêm, vui vôùi söï cöùu-roãi, coù choã treân thieân-ñaøng maø chaúng toán coâng söùc, bieát Ñöùc Chuùa Trôøi laø Cha yeâu-thöông, hi-voïng xin gì ñöôïc naáy vaø luoân xin Chuùa ban phöôùc "vaät-chaát" doài-daøo. Gaëp khoù-khaên, trôû-ngaïi laø caûm thaáy Chuùa khoâng thöông. Trong thôøi-kyø "con caùi beù-moïn" maø bieát ñoïc vaø hoïc Kinh-Thaùnh thì chaúng bao laâu seõ vöôït khoûi thôøi-kyø "con caùi beù-moïn" maø böôùc vaøo thôøi-kyø "treû-tuoåi".
2. Thôøi-kyø "treû-tuoåi" laø thôøi thanh-nieân ñôøi linh. Ngöôøi Cô-ñoác trong thôøi-kyø naøy löu-taâm ñeán lôøi Kinh-Thaùnh. Ñoïc, hoïc, "suy-gaãm ngaøy vaø ñeâm, haàu caån-thaän laøm theo moïi ñieàu ñaõ cheùp ôû trong" (Gioâ-sueâ 1:8). Ngöôøi Cô-ñoác trong thôøi-kyø "tuoåi-treû"ø - ñôøi soáng coù lôøi Kinh-Thaùnh "daïy-doã, beû-traùch, söûa-trò, daïy ngöôøi trong söï coâng-bình, haàu cho ngöôøi thuoäc veà Ñöùc Chuùa Trôøi ñöôïc troïn-veïn vaø saém-saün ñeå laøm moïi vieäc laønh" (II Ti-moâ-theâ 3:16-17). Ngöôøi Cô-ñoác trong thôøi-kyø naøy, nöông treân lôøi Kinh-Thaùnh maø "taäp-taønh söï tin-kính" (I Ti-moâ-theâ 4:7). Ñôøi soáng thuoäc-linh nhôø lôøi Chuùa maø lôùn leân vaø "maïnh-meõ". Nhôø "lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi ôû trong caùc ngöôi, vaø caùc ngöôi ñaõ thaéng ñöôïc ma-quæ". Ñaït ñöôïc thôøi-kyø "tuoåi-treû" ngöôøi Cô-ñoác seõ tieán daàn qua thôøi-kyø "phuï-laõo", moät loaïi "cha giaø", khoâng phaûi "giaø-nua" maø laø "giaø-daën".
3. Thôøi-kyø "phuï-laõo" khi ngöôøi Cô-ñoác "bieát Ñaáng coù töø luùc ban ñaàu". laø "Ñaáng Tröôùc heát vaø Ñaáng Sau cuøng" (Khaûi-huyeàn 1:17). ÔÛ thôøi-kyø naøy, ngöôøi Cô-ñoác coù ñoàng taâm-traïng vôùi öôùc-voïng nhö thaùnh Phao-loâ: "Toâi ñaõ coi söï lôøi cuûa toâi nhö laø söï loã, vì söï nhaän bieát Ñöùc Chuùa Jeâsus-Christ laø quí hôn heát. Ngaøi laø Chuùa toâi, vaø toâi vì Ngaøi maø lieàu boû moïi ñieàu lôïi ñoù. Thaät toâi xem nhöõng ñieàu ñoù nhö rôm-raùc, haàu cho toâi ñöôïc Ñaáng Christ vaø ñöôïc ôû trong Ngaøi, ñöôïc söï coâng-bình ... cho ñeán noãi toâi ñöôïc bieát Ngaøi, vaø quyeàn-pheùp cuûa söï soáng laïi Ngaøi, vaø söï thoâng-coâng thöông-khoù cuûa Ngaøi, laøm cho toâi neân gioáng nhö Ngaøi trong söï cheát Ngaøi, mong cho toâi ñöôïc ñeán söï soáng laïi töø trong keû cheát" (Phi-líp 3:7-11).
Quí vò ñöôïc bao lôùn?
|